Byzantijnse Architectuur
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Byzantijnse architectuur is een bouwstijl die zich ontwikkelde in het Byzantijnse Rijk (4e–15e eeuw), kenmerkend door het gebruik van koepels, vaak ondersteund door pendentieven, en rijke mozaïekversieringen.
Omschrijving
De Byzantijnse architectuur ontstond als een voortzetting en ontwikkeling van de laat-Romeinse en vroegchristelijke bouwkunst. De stijl werd prominent in het Oost-Romeinse Rijk, met name tijdens de heerschappij van keizer Justinianus de Grote in de 6e eeuw. Belangrijke kenmerken zijn de toepassing van verhoogde koepels, vaak boven een vierkante onderbouw. De overgang van de vierkante basis naar de ronde koepel wordt vaak gerealiseerd met behulp van pendentieven. Een bekend voorbeeld hiervan is de Hagia Sophia in Istanbul, die bekend staat om zijn indrukwekkende centrale koepel en om het gebruik van pendentieven. Naast de constructieve elementen is de Byzantijnse architectuur ook herkenbaar aan de uitgebreide versieringen met mozaïeken, die religieuze figuren en symbolen uitbeelden en een gevoel van spirituele verhevenheid geven. Deze mozaïeken werden vaak gemaakt van glas, goud en gekleurde steentjes.
De bouwstijl maakte gebruik van materialen zoals baksteen en mortel. Natuurlijke lichtinval speelde ook een rol, waarbij speciale ramen werden toegepast om licht in de gebouwen te laten.
Toepassing en Verspreiding
Byzantijnse architectuur werd voornamelijk toegepast bij de bouw van kerkelijke gebouwen, zoals kerken, basilieken en kloosters. De stijl verspreidde zich vanuit het Byzantijnse Rijk naar andere gebieden, waaronder Rusland, de Balkan en Italië, waar lokale varianten ontstonden. In latere perioden, met name aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw, was er een herleving van de vroegchristelijke bouwkunst in de vorm van Neo-Byzantijnse architectuur, voornamelijk in Oost-Europa en Rusland.
Vergelijkbare termen
Romaanse architectuur
Gebruikte bronnen: